آیت الله هاشمی رفسنجانی، مجید انصاری، سید محمود دعایی، حجتی کرمانی، سید محمد حسینی، اسحاق جهانگیری، سید حسین مرعشی، یدالله اسلامی و چندین چهره سیاسی دیگر که هر کدام وزنه های تعیین کننده ای در جناح های متبوع خود در سطح ملی هستند. علاوه بر سیاسی بودن، نقطه اشتراک همه این چهره ها، کرمانی بودن آن هاست. گرچه هر کدام از این چهره ها در جناح های مختلف سیاسی فعالیت دارند؛ اما خاستگاه و حیاط خلوت و سکوی پرش همه آن ها کرمان است. البته حساب آیت الله هاشمی رفسنجانی به دلیل نقش آفرینی بسیار برجسته تر در انقلاب از مابقی شخصیت های یاد شده جداست.
این افراد علاوه بر این که در پایتخت، لیدرهای جناح های خود به شمار می آیند، برای حفظ پایگاه سیاسی خود نیز همواره نیم نگاهی به استان کرمان دارند. محمدرضا باهنر از سال های آغازین انقلاب نماینده مجلس شورای اسلامی است و در حال حاضر نیز علاوه بر نمایندگی مردم تهران، نایب رییسی مجلس شورای اسلامی را نیز بر عهده دارد.
سید حسین مرعشی علاوه بر پست های مدیریتی که در دولت های دفاع مقدس، سازندگی و اصلاحات تجربه کرده همواره حضوری پر رنگ در معادلات سیاسی استان کرمان نیز داشته است.
فعالیت مهره های سیاسی اصولگرا و اصلاح طلب استان کرمان نیز به نوعی تحت تأثیر نظرات این دو نفر بوده است.اما فارغ از این که نفوذ و کارکرد باهنر و مرعشی در استان کرمان چه اندازه بوده و نظرات کارشناسی این دو کرمانی پایتخت نشین چه قدر در روند سیاسی استان تأثیرگذار بوده، نکته ای که قابل اهمیت است و باید با دقت بیشتری به آن پرداخته شود موضوع جانشین پروری این سیاسیون برای سال های آینده است.
فضای سیاسی امروز نشان گر خالی بودن دست هر دو جناح در کرمان است. در انتخابات مجلس هفتم که آخرین انتخابات رقابتی بین دو جناح اصولگرا و اصلاح طلب کرمان به شمار می آید، محمدرضا باهنر خود شخصاً از کرمان کاندیدا شد و به عنوان نماینده مردم شریف و نجیب کرمان بر صندلی سبز بهارستان تکیه زد و در انتخابات مجلس هشتم که رقابت آنچنانی وجود نداشت با خیالی راحت تر از تهران نامزد شد و به عنوان نایب رییس مجلس به نمایندگی خود ادامه داد تا با دست بازتر و بدون نگرانی از انتظارات حوزه انتخابیه خود در مسایل کلان کشوری شرکت نماید.
سیدحسین مرعشی نیز پس از روی کار آمدن دولت احمدی نژاد به گفته خودش به عنوان مدیر خیابانی و رییس مدیران خیابانی کل کشور به حیات سیاسی خود ادامه داد؛ اما این دو نفر(مرعشی و باهنر) که به بازنشستگی خود نزدیک می شوند برای آینده سیاسی استان کرمان چه تدبیری اندیشیده اند؟
فارغ از این که این دو نفر چه سلیقه سیاسی دارند و تابع کدام جناح سیاسی هستند، روند جانشین پروری این دو برای آینده سیاسی استان ضعیف به نظر می رسد.
تکرار چهره های ثابت توسط دو جناح در دوره های مختلف مجلس مانند احمد پیش بین(نماینده سابق بافت)، هاشمیان(نماینده سابق رفسنجان) و دکتر امیری(نماینده فعلی زرند) می تواند این شبهه را به وجود بیاورد که کف گیر هر دو جناح به تک دیگ خورده است.
شیخ حسین هاشمیان که ۵ دوره به عنوان نماینده توانمند رفسنجان در مجلس شورای اسلامی حضور داشت پس از کناره گیری از روند انتخابات به راحتی کرسی مجلس را به یک نامزد دست دوم اصولگرا واگذار کرد.
احمد پیش بین نماینده شهرستان بافت هم آن قدر از سوی اصولگرایان بافت در انتخابات های مجلس تکرار شد که عزم محلی برای انتخاب هر کسی به جز پیش بین، او را پشت درهای بسته بهارستان نگه داشت.
دکتر محمد جواد فدایی که سال ها در استانداری کرمان سمت معاونت را دارا بود برای دوره های هفتم و هشتم از جانب اصلاح طلبان نامزد شد و هر دو بار به در بسته خورد تا ثابت شود که اقبالی برای ورود به مجلس ندارد.
این گذشته تکراری و نبودِ نیروسازی و جانشین پروری، امروز هر دو جناح سیاسی استان را با خطر قحط الرجال مواجه کرده است.
مثلاً اصلاح طلبان پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری قصد داشتند محمد علی کریمی (استاندار دوره اصلاحات) را دوباره استاندار کنند و برای همین منظور کمپینی هم در فضای مجازی ایجاد شد.
اکنون نیز شورای شهر کرمان حتی برای انتخاب شهردار مرکز استان دچار سرگردانی است. اصلاح طلبان و اصولگرایان در انتخابات آتی مجلس که به نظر می رسد در تمام کشور بسیار رقابتی و نفس گیر باشد هنوز به جمع بندی نرسیده اند.
در حال حاضرگویا برخی چهره ها مانند دکتر امیری(نماینده زرند) و غضنفرآبادی(نماینده بم) قرار است آن قدر در انتخابات نامزد شوند که به سرنوشت پیش بین دچار شوند. یا اگر با میل شخصی از انتخابات فاصله گرفتند دوران پس از آن ها مانند دوران پس از شیخ حسین هاشمیان باشد. در جیرفت و سیرجان وضعیت بهتر است و نام های جدیدی مانند ابراهیم جهانگیری(سیرجان) و کمالی پور و بهنام سعیدی(جیرفت)به گوش می خورد.
اما در کرمان اگر بخواهیم به همان طریقه سنتی که تاکنون بر اندیشه سیاسیون دو جناح حاکم بوده، فکر کنیم دوباره با اسامی کریمی، فدایی،خوشرو، سیاوشی، میرزایی در بین اصلاح طلبان و به اسامی زاهدی، باهنر، کرمی، عرب پور در بین اصولگرایان خواهیم رسید. با این حساب باز هم باید به همان گزینه های قدیمی بسنده کرد و این انتخابات نفس گیر را به همان نیروهای کم نفس واگذاشت.
وضعیت دیگر شهرستان ها نیز بهتر از شهرستان کرمان نیست! در حال حاضر رقیب اصلاح طلب منظری توکلی در بافت کیست؟ رقیب اصولگرای دکتر امیری در زرند کجاست و جانشین اصلاح طلب ایشان کیست؟ و تا کی ایشان باید نامزد اصلاح طلبان در زرند باشد؟ رقیب اصلاح طلب غضنفرآبادی در بم کیست؟ یا در صورت عدم تمایل ایشان برای نامزدی، جانشین اصولگرایش چه کسی خواهد بود؟ آیا در رفسنجان نیروی اصلاح طلب و اصولگرایی برای رقابت حضور دارند یا برای رقابتی کردن انتخابات باید دست به دامان رفسنجانی های تهران نشینی مانند دکتر حسینی و محسن هاشمی و…شد؟
رقبای اصلاح طلب و اصولگرایی که قرار است در کرمان با هم مبارزه کنند کیان اند؟ آیا دوباره زاهدی و عرب پور و فدایی و خوشرو و کریمی و… به میدان خواهند آمد یا بار دیگر باهنر (مانند دوره هفتم) ناجی اصولگرایان کرمان خواهد شد و احتمالاً سید محمود دعایی در این سن و سال اصلاح طلبان کرمان را امداد رسانی خواهد کرد؟
هر اتفاقی که در انتخابات اخیر بیفتد و اکثریت مجلس از آن هر جناحی که بشود، یک واقعیت تلخ را نمی توان از نظر دور داشت و آن هم این که انحصارگرایی هر دو جناح سیاسی استان کرمان باعث شده تا اصل مهم جانشین پروری مغفول مانده و در آینده ای نه چندان دور، کرمانیان نه تنها دیگر در تهران و تصمیم گیری های کلان کشوری حضور نخواهند داشت بلکه حتی برای تقویت و حیات ساختار سیاسی استان خود هم دچار مشکل خواهند شد.
به قلم یاسر سیستانی نژاد