جیرفت سرزمین جذابیتهای تاریخی و طبیعی
به گزارش سایت کنارصندل،نام جیرفت که لقب ˈسرزمین هزار گوهرˈ بر پیشانی چروکیده از تاریخ بلند اما باصلابتش چشم نوازی می کند برای نخستین بار در سال ۳۵ هجری قمری به مناسبت تصرف آن توسط ˈمجاشع بن مسعودˈ در متون تاریخی ثبت شد. جیرفت کلمه ای مرکب از دو واژه ˈجیرˈ به معنای پست […]
به گزارش سایت کنارصندل،نام جیرفت که لقب ˈسرزمین هزار گوهرˈ بر پیشانی چروکیده از تاریخ بلند اما باصلابتش چشم نوازی می کند برای نخستین بار در سال ۳۵ هجری قمری به مناسبت تصرف آن توسط ˈمجاشع بن مسعودˈ در متون تاریخی ثبت شد.
جیرفت کلمه ای مرکب از دو واژه ˈجیرˈ به معنای پست و پایین و ˈافتˈ به معنی افتاده تشکیل شده و بطور کلی جیرفت به معنای ˈجلگه پست آبرفتیˈ است.
شهرستان کنونی جیرفت با وسعت ۸۶۰۰ کیلومترمربع در استان کرمان و جنوب شرق ایران، از شرق به استان سیستان وبلوچستان، از غرب به شهرستانهای بافت و سیرجان، از شمال و شمال شرق به جبالبارز و ساردوئیه و شهرستان بم و از جنوب به استان هرمزگان محدود است.
این منطقه که به لحاظ تنوع شرایط اقلیمی و پوشش گیاهی به ˈهند ایرانˈ ملقب شده است با میانگین ارتفاعی حدود ۶۰۰ متر از سطح دریا در فاصله حدود ۲۴۰ کیلومتری از مرکز استان کرمان قرار دارد.
با توجه به کاوشهای باستانشناسی در این خطه، جیرفت مفتخر به آن است که مهد تاریخ و تمدن کشور ایران نام گرفته است.
مورخین و جهانگردان بسیاری عقیده دارند که شهر قدیمی جیرفت در اثر سیل نابود شد و خرابه‌های آن شهر قدیمی هم اکنون در یک کیلومتری جیرفت فعلی کاملا ملموس و قابل مشاهده است.
آثار و شواهد تاریخی بدست آمده خرابه های شهر قدیم جیرفت این منطقه را به ˈعهد دقیانوسˈ نسبت داده و دلیل این ادعا کشف سکه ها و آثار عتیقه بسیاری است که امروزه در موزه های مختلف ایران و دنیا وجود دارد.
به گفته مورخ نامی ˈیاقوت حمویˈ جیرفت در گذشته های دور ˈجرودسˈ نام داشته و قبل از حمله مغولها یکی از شهرهای آباد و ثروتمند جهان اسلام بوده که ˈمارکوپولوˈ تاجر و سیاح ونیزی نیز از این شهر به نام شهر ثروتمند ˈکامادایˈ یاد کرده است.
در بیان آب و هوای خوش این شهرستان همین بس که در حالی که در تابستان برخی مردم آن در دمای بیش از ۵۰ درجه سانتیگراد روزگار را سپری می کنند، در بخشهای جبالبارز و ساردوئیه این شهرستان طبیعت چشمنواز با هوایی معتدل و خنک روح هر گردشگر و رهگذری را جلا می بخشد.
قله های سر به فلک کشیده این شهرستان از مهمترین ارتفاعات منطقه به شمار می‌روند که با شکوهی خاص مناطق گرمسیر و سردسیر جیرفت را مجزا کرده است.
وجود آب و هوا و شرایط اقلیمی متنوع موجب شده دهها نوع محصولات گرمسیری و سردسیری در این منطقه کشت و تولید شود و امروز آوازه جیرفت به عنوان قطب تولید محصولات کشاورزی کشور بر همگان روشن است.
ˈهلیل رودˈ را که همه می شناسند، آری همان رود تاریخی که خاطره هایی بس دراز به قدمت تاریخ را در شریانهای خود به تصویر کشیده با طول ۴۰۰ کیلومتر جیرفت را غنایی از موهبت الهی بخشیده است.
این رود از کوههای بافت، هزار، لاله زار و بهرآسمان سرچشمه می‌گیرد و پس از سیراب نمودن بخشی از زمینهای دشت جیرفت و رودبار و پیمودن راهی دراز به باتلاق جازموریان می‌ریزد.
رودخانه هلیل رود که خشکسالیهای چند سال اخیر رمق و خروش را از آن گرفته عامل اصلی شکل گیری فرهنگها و تمدنهای کهن در طول تاریخ در این منطقه بوده است.
ویژگیهای خاص اقلیمی و زیست محیطی در این خطه از جمله کوههای بلند و دشتهای حاصلخیز به ویژه از اوایل هزاره سوم قبل از میلاد به بعد باعث شکل گیری یکی از مهمترین حوزه های فرهنگی و کانونهای مهم اقتصادی، صنعتی در شرق باستان شده است.
از سوی دیگر جیرفت در ارتباط مستمر با فرهنگها و تمدنهای بین النهرین، عیلام و مناطق شرقی فلات ایران دستاوردهای فرهنگی و اقتصادی مهمی را به فرهنگ و تمدن دنیای باستان ارائه کرده است.
این حوزه فرهنگی به عنوان یکی از مراکز اصلی تمدن شرق باستان از اوایل هزاره سوم قبل از میلاد بخش مهمی از نیازهای کارگاههای صنعتی، کشاورزی و غیره را عهده دار بوده است.
قرارگیری سرزمین هزار گوهر جیرفت در مسیر ارتباطات تجاری و فرهنگی و وجود دشتها، جلگه های حاصلخیز و منابع آب منجر به توسعه و گسترش فرهنگ و تمدن باستانی در این منطقه شد.
تپه ها و محوطه های بسیار زیادی که از ادوار پیش از تاریخ تا دوره های اسلامی در جیرفت به جای مانده هر یک یادگاری از تمدن و فرهنگ گذشته ایران زمین هستند.
در این میان ˈتپه های کنار صندلˈ شامل دو تپه عظیم باستانی به نامهای تپه شمالی و تپه جنوبی دارای اهمیت خاصی بوده و کارهای علمی، مطالعاتی و تحقیقاتی زیادی بر روی آنها انجام شده است.
این تپه ها باقیمانده از یک بنای بیاد ماندنی و باشکوه است که طبق نظر باستانشناسان چند هزار سال قدمت دارد.
این بنای عظیم یک مکان مذهبی بوده و برای ساخت آن از خشت خام، ملات گل و کاهگل استفاده شده و تمامی خشتهای بکار رفته در ساخت این بنا دارای ابعاد مشخصی هستند.
شکوه و عظمت تپه های باستانی کنار صندل چشم هر بیننده ای را به خود خیره کرده و گوشه ای از فرهنگ و هنر نیاکان ما را نمایش می دهد.
همچنین دره زیبای ˈدلفاردˈ که از ییلاقهای خوش آب و هوای شهرستان جیرفت محسوب می شود در فاصله ۲۵ کیلومتری این شهر قرار گرفته که پس از عبور از کنار ˈجنگلهای انار شیطانˈ به این منطقه سرسبز و زیبا می رسیم.
این روستا که به عنوان روستای هدف گردشگری معرفی شده یکی از ییلاقات زیبا و خوش آب و هوای جیرفت است که در روزهای تعطیل پذیرای میهمانان زیادی از داخل و خارج استان می باشد.
دلفارد در دامنه کوههای بلند و در امتداد رودخانه ای که سرچشمه ˈرود شورˈˈ است قرار گرفته و هوای این منطقه به هوای مدیترانه ای مشهور است.
از شگفتیهای این روستا همزیستی درختان گرمسیری مانند خرما و مرکبات در کنار درختان سردسیری مانند گردو، زردآلو و گلابی است که در یک باغچه ببار نشسته اند.
همچنین رودخانه ای که سالها قبل هدایتگر سیلابها بوده و صدای جاری شدن آن گوش هر شنونده ای را نوازش می داد این دره زیبا را به دو قسمت تقسیم کرده است.
آبشار زیبای دلفارد که این روزها بخاطر خشکسالیهای اخیر کم آب و خسته به نظر می رسد یکی دیگر از جاذبه های این روستا می باشد که در روزهای گرم تابستان در زیر درختان چنار بلندقامت و قدیمی استراحتگاه مناسبی برای رهگذران به شمار می رود.
ˈمقبره میر حیدرˈ به عنوان یادگاری از دوران صفوی از دیگر مکانهای گردشگری شهرستان جیرفت است که در ˈروستای اسفندقˈه در فاصله ۷۰ کیلومتری جیرفت قرار دارد.
این مقبره در باغی بسیار زیبا و محصور درختان بنا شده که نقشه گنبد آن از داخل چهارضلعی و در مراحل بعد به هشت طاق نما تبدیل و گنبد مدوری بر روی آن بنا شده است.
ˈقلعه سمورانˈ از دیگر بناهای تاریخی جیرفت است که از سنگهای مرمر متمایل به قرمز ساخته شده و در فاصله سه کیلومتری شمال غرب ˈروستای رود فرقˈ و در۶۰ کیلومتری شرق شهر جیرفت بر بلندای کوهی قرار دارد.
چاه نسبتا عمیق قلعه با گذشت قرون متمادی و آسیبهای فراوان هنوز عمق خود را حفظ کرده و طریقه سنگ چینی کناره‌های آن بسیار جالب توجه است.
ساختمان این قلعه به قرون قبل از اسلام تعلق دارد اما در قرون اولیه اسلامی بازسازی شده و در دوران حکومت سلجوقیان نیز قلعه مشهوری بوده است.
مناظر زیبای ییلاق بخش ساردوئیه که در فاصله ۸۰ کیلومتری شهر جیرفت و در مسیر جاده راین به جیرفت و بافت قرار دارد نیز با چشم اندازهای زیبا و کوههای سر به فلک کشیده چشم نواز مسافران و رهگذران است.
گنبد مدور امام زاده سلطان سیداحمد که زیبایی خاصی را به ˈشهر درب بهشتˈ مرکز بخش ساردوئیه داده نیز آرامبخش قلب مسافران و گردشگران است.
موزه اشیاء باستانی مرکز شهر جیرفت، باغهای زیبای مرکبات کشت و صنعت و سد عظیم جیرفت از دیگر مکانهای گردشگری و دیدنی این شهرستان به شمار می روند.
جبالبارز از دیگر مناطق گردشگری جیرفت است که شهر محمدآباد مرکز این بخش در مشرق شهرستان واقع شده است.
این بخش از شمال به بخش ساردوئیه جیرفت، از شمال شرقی و مشرق به بخش مرکزی شهرستان بم، از جنوب به بخش عنبرآباد جیرفت و از مغرب به بخش مرکزی آن محدود می شود.
دهستانهای این بخش با سرسبزی و آب و هوای منحصربفرد خود بخشی از جاذبه های گردشگری شهرستان جیرفت برای گردشگران مشتاق زیبایی طبیعت به شمار می روند.
منبع ایرنا
