کپرنشینانی که تنها با «بلد راه» می توان نشانی از آنها گرفت!
به گزارش سایت کنارصندل، اگرچه یکی از مهم ترین اهداف ترسیم شده در اسناد بالادستی، رسیدگی به مشکلات نیازمندان و تحقق عدالت فضایی حتی در دورترین نقاط کشور است، بررسی ها نشان می دهد هنوز در این مسیر کاستی های فراوانی وجود دارد و هستند مردمانی که شب و روزشان به سختی می گذرد. مثل هزاران روستایی کَپَرنشین در شهرستان رودبار جنوب که انگار به کلی از یادها رفته اند و دیگر کسی جویای حالشان نیست.
به رغم آنکه همیشه در اسناد بالادستی و گفته های مسئولان، رسیدگی به مشکلات نیازمندان و تحقق عدالت فضایی حتی در دورترین نقاط کشور مورد تأکید قرار گرفته است، بررسی ها نشان می دهد هنوز در این مسیر کاستی های فراوانی وجود دارد و هستند مردمانی که شب و روزشان به سختی می گذرد و مسئولان سراغی از آنان نمی گیرند. مثل ده ها هزار کَپَرنشینی که در شهرستان رودبار جنوب به کلی از یادها رفته اند و حتی کسی جویای حالشان نیز نمی شود.
به گزارش مکران شهرستان رودبار جنوب با جمعیتی بالغ بر ۱۰۰ هزار نفر در جنوبی ترین قسمت از استان کرمان قرار دارد و با مرکز این استان یعنی شهر کرمان، بیش از ۳۳۰ کیلومتر فاصله دارد. شرایط جغرافیایی این شهرستان به گونه ای است که دورترین روستای آن، یعنی روستای پتکی که در بخش جازموریان واقع است، تا مرکز شهرستان نزدیک به ۱۶۰ کیلومتر فاصله دارد.
اگرچه نشانه های فقر و محرومیت در بیشتر مناطق جنوبی استان کرمان از جمله شهرستان رودبار جنوب دیده می شود، اما به جرأت می توان گفت درجه فقر و محرومت در بخش جازموریان این شهرستان بیش از آن چیزی است که در تصور آید و نیاز است تا مسئولان هر چه سریع تر برای آن فکری اساسی کنند.
بخش جازموریان با بیش از ۵۴ هزار نفر جمعیت یکی از دو بخش شهرستان رودبار جنوب با مجموعه ای از روستاهای خطی است که تا عمق ۱۶۰ کیلومتری به سمت شرق کشیده شده است و اهالی آن در طبیعتی خشک و بی آب و علف و در روستاهایی که خانه هایشان از کپر ساخته شده اند، به حیات خود ادامه می دهند.
برای رسیدن به بخش جازموریان نیاز است تا از شهر اسلام آباد به عنوان مرکز شهرستان رودبار جنوب چیزی حدود ۸۵ کیلومتر در مسیری که مقصد نهایی آن شهرستان ایرانشهر استان سیستان و بلوچستان است، حرکت کنیم. در ۸۵ کیلومتری این مسیر و در شرایطی که هنوز تا شهرستان ایرانشهر فاصله زیادی باقی است به شهری کوچک می رسیم که نامش زهکلوت است. از زهکلوت به بعد مسیر تغییر می کند و باید با خودرویی مجهز که بتوانید نزدیک به ۲۰۰ کیلومتر در مسیر خاکی و نا ایمن منطقه حرکت کند، مسیر را برای مشاهده میدانی از وضعیت این بخش از شهرستان رودبار ادامه دهیم.
جاده خاکی و با دست اندازهای فراوان از یک سو و گرد و خاکی اطراف ماشین را گرفته است، از سوی دیگر سفر را با سختی رو به رو می کند. آرام آرام و به ترتیب روستاهایی در اطراف جاده دیده می شوند که عمدتاً با کپر ساخته شده اند و تعجب می کنیم از این همه محرومیتی که می بینیم.
روستاهایی که از آن ها سخن می گوییم نه تنها مسیر دسترسی مناسب ندارند، حتی تابلویی ندارند که رهگذران بتوانند بر اساس آن از موقعیت جغرافیایی منطقه، مسیر پیش رو و فضایی که در آن قرار دارند آگاه شوند؛ روستاهایی مثل چاه ابراهیم، میل فرهاد، نمداد، پتکی، کنارک و… که عمده خانه های آنها از کپر است و در میان خشکی مفرط منطقه، از کوچک ترین امکانات رفاهی هم بهره مند نیستند.
در این منطقه صحبت از گاز شهری، آب شرب لوله کشی شده، سیستم گرمایشی و حتی سرویس های بهداشتی برای اهالی یک آرزوی بزرگ است که تصور نمی شود با این رویکردی که مسئولان به این منطقه دارند، ده ها سال دیگر هم تحقق پیدا کند. آنقدر این منطقه از کشور محروم و نا شناخته است و مردمش در فقر و محرومیت زندگی می کنند که حتی یافتن موقعیت جغرافیایی آنها از طریق امکان های جدیدی مثل نقشه های آنلاین نیز به آسانی ممکن نیست.
تنها شهر بخش جازموریان، شهر زهکلوت است که برای رسیدن به این شهر هم مسیر آسانی در دست نیست و جز اهالی منطقه که آن هم با مشقت های فراوان و امکانات اولیه تردد می کنند، مردم غیر محلی جز به ضرورت به منطقه سفر نمی کنند. چرا که مسیر دسترسی به این منطقه از کشور آنقدر دشوار و سخت است که کمتر کسی حاضر می شود مشقت سفر به آن را بپذیرد.
در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد مسیر بخش جازموریان خاکی است و رفت و آمد در آن جز با خودروی مجهز و شاسی بلند ممکن نیست؛ وضعیتی که سبب شده تا کمتر راننده ای حاضر شود برای روستاهای دور افتاده این منطقه مصالح ساختمانی ببرد و اگر هم فردی بخواد برای بازسازی محل زندگی چنین کاری کند، مجبور است جز هزینه های معمول مصالح ساختمانی هزینه اسهلاک کامیون را نیز پرداخت کند.
البته این همه مشکل بخش جازموریان نیست و از بین همه روستاهایی که در این منطقه وجود دارد، تنها ۲۰ روستا به آب آشامیدنی سالم دسترسی دارند و در مابقی روستاها، اهالی مجبو هستند برای تأمین آب چندین کیلومتر پیاده روی کنند.
به استثنای تعداد کمی خانه آجری که در سال های گذشته و با کمک دولت در منطقه ساخته شده است، اکثر خانه های منطق از جنس کپر است و در برابر باد، باران و سرما اصلاً امنیتی ندارند.
خشکسالی شدید، نبود منابع آب کافی، نبود جاده مناسب، خانه های آجر غیر استاندارد، کمبود امکانات بهداشتی_درمانی، محرومیت شدید در بخش آموزشی و فقر و تنگدستی اهالی در بهره مندی از امکانات عمومی جامعه از جمله اصلی ترین مشکلات این منطقه از کشور است.
همانطورکه آمد جاده و مسیر ارتباطی روستاهای بخش جازموریان با مرکز شهرستان و سایر شهرهای استان خاکی است و تردد در آن برای وسایل نقلیه به شدت خسارت بار است.
در این شرایط بر اساس گفته های اهالی منطقه هزینه انتقال مصالح یا مواد غذایی به روستاهای دور افتاده به شدت بالا می رود. برای مثال اگر یک کیسه آرد که قوت اصلی اهالی منطقه است در مرکز شهرستان با قیمت ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان خرید و فروش شود، حمل و انتقال آن به روستاهای بخش جازموریان به دلیل عدم دسترسی مناسب و هزینه بر بودن تردد در جاده های خاکی، تا ۷۰ هزارتومان بالا خواهد رفت.
در چنین شرایطی تصور اینکه مردم تنگدست منطقه بتوانند با جابجایی مصالح ساختمانی و… به عمران و آبادی محل سکونت خود اقدام کند، بسیار دور از احتمال است.
بر اساس آنچه آمد، بخش جازموریان شهرستان رودبار جنوب را باید یکی از محروم ترین مناطق مسکونی در کشور دانست که اهالی آن از کم ترین امکانات رفاهی نیز بی بهره هستند و با مشقت های فراوان شب و روز خود را سر می کنند.
انتظار این است که مسئولان در راستای عمل به اسناد بالادستی کشور که در همه آنها بلا استثناء به توسعه مناطق محروم و گسترش عدالت فضایی اشاره شده است، حتی اگر شده یک بار به منطقه سفر کنند و پس از درک عمق محرومیت تلاش ویژه ای برای رهایی این منطقه از مجموعه ای تمام نشدنی از مشکلات آغاز کنند
منبع: نشریه صبح مکران شماره ۴۶
