به‌منظور بازدید از باغات و مزارع منطقه رمون و مشاوره دادن به کشاورزان آن دیار، به خصوص در زمینه آفات و بیماری‌های درختان میوه در اوایل آبان ماه ۱۳۹۷ به منطقه مذکور سفر کردم. منطقه رمون دارای ویژگی های منحصر به فردی است که در صورت استفاده از ظرفیت های بالقوه آن و ایجاد زیرساخت های مناسب می تواند به یکی از مناطق مهم کشاورزی و گردشگری منطقه جنوب کرمان تبدیل شود.

مشخصات جغرافیایی: منطقه رمون جیرفت در یک دره زیبا به طول حدود ۴۰ کیلومتر و از نظر ویژگی های اقلیمی کاملاً شبیه منطقه باصفای دلفارد است. این منطقه از روستای نراب در کنار دریاچه سد جیرفت شروع و به کوه‌های شینگرا در ابتدای سربیژن ساردوییه ختم می‌شود. در حقیقت فاصله ابتدای رمون از هر دو طرف (مسیر جاده سد و یا مسیر سربیژن) تا مرکز شهرستان حدود ۵۰ کیلومتر است. به‌جز قسمتی که جزء جاده اصلی شهرستان است و قسمت کمی هم که آسفالت شده بود بقیه مسیر راه کوهستانی بسیار نامناسب، صعب‌العبور و تقریباً بدون خودرو آف-رود مسافرت به آن منطقه مشکل است و مردم محلی هر بار که از آن عبور می‌کنند درد و رنج شان دوچندان می‌شود. دره اصلی دارای ۵ دره منشعب بانام‌های: دره کهور دهوج، دره ماردوجان و حسن‌آباد، دره سرخ‌آباد و بندر، دره تنگ، دره زارده بختیاری و مکاع است که هرکدام به طول بیش از ۱۲ کیلومتر و کشاورزی و زندگی درآن‌ها جریان دارد. این منطقه با بیش از دو هزار خانوار دارای مردمی سخت‌کوش، نجیب، خونگرم، مهمان نواز و مهربان است که طوایف و فامیل های مهم منطقه عبارتند از قاسمی، جلالی، سلطانی، جهانبین، بیاد، عابدینی، کریمی، رمانی، شفیعی، مارزی، بی باک، کمالی، ژیانفرد، بهروز، کهوری، ترکستانی، سالاری، فرزان و سیرگانی که از دیر باز در این منطقه زندگی و اکثریت به شغل باغداری و عده کمی هم از طریق دامداری و زنبورداری امرارمعاش می‌کنند. کشاورزان رمون با کمترین امکانات سالانه بیش از ۵۰ هزار تن انواع محصولات باغی اعم از سردسیری و گرمسیری تولید و سهم قابل‌توجهی در تولید محصولات کشاورزی جنوب استان کرمان دارند. همچنین مردم این منطقه ضمن وفاداری به آرمان های نظام مقدس اسلامی سه شهید به نام‌های شهید بیاد، شهید قاسمی و شهید کریمی را نیز تقدیم انقلاب، دفاع مقدس و سرزمین مادری نمودند.

ظرفیت‌های کشاورزی و باغداری منطقه رمون:

ازنظراقلیم‌شناسی کشاورزی منطقه رمون را می‌توان به دو بخش به شرح زیر تقسیم کرد:

الف) بخش نیمه گرمسیر تا معتدل با آب و هوای مدیترانه ای: این ناحیه از ابتدای روستای نراب شروع و تا روستای کنگری ادامه می‌یابد و دارای باغات مرکبات و درختان انار است. می‌توان ادعا کرد که پرتقال ناول و دیگر ارقام مرکبات کوهستان منطقه ازنظر کیفیت، بازارپسندی، طعم و مزه در نوع خود بی‌نظیر و در ردیف مرکبات دلفارد، زارین و گمرکان در جبالبارز جنوبی قرار دارند. شایان ذکر است که مرکبات مناطق یاد شده از نظر کیفیت در بازار شناخته شده و در حقیقت یک برند معروف می باشد.

ب) بخش سردسیر: این ناحیه تقریباً از روستای کنگری به بالادست و به‌طرف کوه‌های شینگرا در سربیژن ادامه دارد که از درختان کهن‌سال گردو و همچنین زردآلو، سیب، خرمالو و انگور پوشیده شده است. این محصولات دارای کیفیت بسیار بالایی بوده و طعم واقعی محصول سالم و ارگانیک را دارند زیرا باغداران از سموم و کودهای شیمیایی استفاده نمی‌کنند و هنوز هم به همان روش‌های سنتی و با استفاده از کودهای حیوانی درختان و باغات خود را تقویت می‌نمایند. در این منطقه طبق گفته مدیر خدمات کشاورزی بیش از ۱۸۰۰ هکتار باغ انواع درختان سردسیری و نیمه گرمسیری وجود دارد که جهت انتقال تولیدات آن، به جاده مناسب نیاز مبرم دارد که در بخش زیر موردبحث قرارگرفته است.

ظرفیت‌های گردشگری، مشکلات و دلایل توسعه‌نیافتگی منطقه رمون:

با نگاهی به پاییز بسیار زیبای بخش سردسیری رمون ناخودآگاه جمله “نقاشی خدا” در ذهنتان تداعی می‌شود. از مسیر جاده سربیژن که وارد دره رمون بشوید به منظره زیبای پاییزی انواع درختان میوه که به‌صورت رنگارنگ تزیین‌شده است، مواجه می شوید که چشم و روح شمارا نوازش می‌دهد. در ابتدای ورودی دره بعد از روستای باغ ده و سمت راست در دامنه کوه آبشار زیبا و پر آب “زر آب” دیده می‌شود. البته این مناطق در بهار و تابستان بسیار سرسبز و چشم‌نواز هستند. دره رمون را که ادامه دهید به منطقه معتدل می‌رسید و درختان سردسیر و نیمه گرمسیر در یک باغ به همراه گل‌های زیبای نرگس هر تازه‌واردی را متعجب می‌کند. در پایین‌دست یعنی ناحیه نیمه گرمسیر، باغات مرکبات غالب و منظره سبزرنگ با میوه‌های تازه رنگ گرفته همچون نگینی طلایی در دامن درختان نمایان است. اما خبری از گردشگری که از این طبیعت زیبا لذت ببرد، نیست و حداقل تاکنون این منطقه زیبا برای گردشگران ناآشنا و غریبه مانده است. این نکته نیز قابل‌تأمل است که خوشبختانه هنوز ساخت‌وساز و ساختمان‌های ریزو درشت مثل دلفارد باغات و طبیعت بکر منطقه را فرانگرفته است. امابر کسی پوشیده نیست که جاده مناسب یکی از عوامل توسعه است. خوب که دقت کنید دلیل عدم توسعه رمون را درمی یابید”جاده و راه ارتباطی نامناسب”، سخت و صعب‌العبور منطقه است که افسوس و آه هر رهگذری را درمی‌آورد که چهل سال پس از انقلاب هنوز جاده مناسب و در شان این مردم سخت‌کوش احداث نشده است. مردم منطقه توقع احداث تله‌کابین ندارند (گر چه در صورت اقدام در جذب گردشگر بسیار مؤثر است) اما بعد چهل سال اگر جاده فراهم شود سپاسگزار خواهند بود.از طرف دیگر همان‌طور که در قسمت‌های قبلی اشاره کردم بیش از پنجاه‌هزار تن میوه در منطقه رمون تولید می‌شود که جهت انتقال به بازار فروش به جاده مناسب نیاز دارد. اما همه۴۰ کیلومتر جاده کوهستانی دره رمون به همان وضعیت قبل باقی‌مانده است که بدون خودرو آف-رود امکان تردد نیست و اگر هم باشد استهلاک آن‌ها به‌اندازه‌ای است که مقرون‌به‌صرفه نیست و به همین دلیل بخش زیادی از محصول منطقه از دست می‌رود و بخش دیگر هم تا بازار مصرف کیفیتش را از دست می دهد.

سایر مشکلات و موارد مهم:

* باغداران به‌سختی آب را به روش سنتی جهت آبیاری به باغات می‌رسانند و تعداد اندکی باغ هم به آبیاری تحت‌فشارقطره‌ای مجهز بود و لذا با عنایت به بحران آب و خشک‌سالی‌های متمادی، از متولیان بخش کشاورزی درخواست می‌گردد نسبت به این مهم با کشاورزان حداکثر همکاری و روند اداری را تسهیل نمایند. همه بانک‌ها به‌ویژه بانک کشاورزی بجای سخت‌گیری در ارائه تسهیلات به کشاورزان مساعدت بیشتری نماید. شایان‌ذکر است که حضور کارشناسان کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی در منطقه برای باغداران مایه دلگرمی بود.

*آب آشامیدنی منطقه بهداشتی ولوله گذاری نشده است که نیاز به بررسی و اقدام عاجل مسئولین ذی‌ربط دارد. *بر اساس گفته مدیر شبکه بهداشت جیرفت، تنها خانه بهداشت منطقه تجهیز و آماده افتتاح است ولی کافی نیست و دلیل آن را عدم سکونت مردم رمون در زمستان عنوان کردند بنابراین اگر مشکل جاده و رفت‌وآمد حل شود حتماً چراغ خانه‌های مردم مهربان رمون در زمستان هم روشن خواهد ماند.

* کوه‌های منطقه ظرفیت بالای اکتشاف و استخراج معادن را دارد که امید است سازمان صنعت، معدن و تجارت با رعایت حفظ محیط‌زیست در این خصوص برنامه‌ریزی و اقدام کند. لازم به ذکر است که تاکنون یک معدن در منطقه به ثبت رسیده که به دلیل مشکلات و اعتبارات لازم از استخراج و ادامه کار بازمانده است.

*در عصر ارتباطات و دهکده جهانی هنوز مردم نجیب منطقه ازلحاظ خطوط ارتباطی تلفن فراگیر (همراه اول) محروم و یا در عذاب هستند. لذا با نصب چند دکل و…. این مشکل قابل‌حل می‌باشد.

*مدرسه هم یا من ندیدم ویا نبود که این هم دلیل دیگری برای کوچ خانواده‌های منطقه رمون به شهر است.

رفع مشکلات این منطقه زیبا با مردمی نجیب و مهمان نواز، به همت عالی و همکاری مسئولین استان، شهرستان و بخشداری ساردوییه نیاز دارد که در صورت برنامه ریزی مناسب و جذب سرمایه گذاری می تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی جنوب استان کرمان ایفاء کند.