. پنج شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳

کد خبر: 33490 تاریخ انتشار : سه شنبه 6 آذر 1397 | 22:27 ب.ظ

دوساری شهری کهن با زیباترین جاذبه های گردشگری در جنوب کرمان

حمید شهریاری کوتکی یکی از شهرهای بسیار کهن در جنوب کرمان شهر دوساری در شهرستان عنبرآباد است. این شهر در دوران قاجاریه تا اوایل حکومت پهلوی اول مرکز جیرفت بود تااین که بنابر مقتضیات روز. ، تصمیماتی که گرفته شد مرکزیت از دوساری به سبزواران منتقل شد. هرچند از آن پس، مدت چند دهه دوساری […]

حمید شهریاری کوتکی

یکی از شهرهای بسیار کهن در جنوب کرمان شهر دوساری در شهرستان عنبرآباد است.

این شهر در دوران قاجاریه تا اوایل حکومت پهلوی اول مرکز جیرفت بود تااین که بنابر مقتضیات روز. ، تصمیماتی که گرفته شد مرکزیت از دوساری به سبزواران منتقل شد.

هرچند از آن پس، مدت چند دهه دوساری در حاشیه بود، اما از جهات متعددی و اهمیت های خاص خود ، مورد توجه بود. اهمیت های ویژه و پتانسیل های درخشان دوساری سبب شد تا سرانجام در آخرین روزهای سال ۱۳۸۹ از روستا به شهر ارتقا یابد . و بعنوان یک شهر از شهرستان عنبرآباد مطرح و پرآوازه شود. دوساری امروزه به عنوان شهری در شهرستان عنبراباد (در بخش مرکزی) با پشتوانه تاریخی پر افتخار و با قدمتی پرشمار ، اما سیمای نوبنیاد و رو به پیشرفت و آبادی، شناخته شود.

این شهر با توجه به ابعاد پردامنه تاریخی اش در بحث گردشگری بسیار غنی است و در صنعت توریسم می تواند ابراز وجود مثمر ثمری داشته باشد.

.قلعه میرناصر خان، آبشار دوساری و نخلستان‌های انبوه و دیدنی بعنوان سه نمونه از مهمترین جاذبه های گردشگری و تاریخی، این شهر را بعنوان یکی از مناطق ه برخوردار از پتانسیل های بالقوه توریستی پر آوازه کرده اند. دوساری نه در استان بلکه در کشور هم در بحث گردشگری آوازه ای نیکو دارد .

دوساری کهن دیاری، دیرینه زاد و برخوردار از پیشینه تاریخی بسیار دوری است. نام باستانی و بسیار کهن این شهر «خدوند» بوده است و نام جایی که شهر اسلام آباد رودبار است تا حاشیه هلیل و بیژن آباد هم «خاون » نام داشته است. وخدوند وخاون در کتابهای تاریخی بعنوان. مناطق و شهرهایی در کتابهای معتبر تاریخی به دفعات آمده است.

و امروز هم دوساری از شهرهای آینده داری در جنوب استان کرمان است که در سال‌های اخیر از رشد خوبی برخوردار بوده است؟

آخرین شهردار دوساری یعنی مجیدداوری از سال ۱۳۹۲ شهردار این شهر است. و این روزها می توانیم به وضوح کارنامه زحمات و مدیریت ثمربخش وی را در سیمای این شهر نوپا با تحسین گونه به نظاره بنشینیم

 

_ در اینجا نگاهی به جغرافیای تاریخی این شهر با بهره از منابع معتبر تاریخی و جغرافیایی داریم.

 

در جغرافیای کرمان، تالیف احمدعلی خان وزیری در دوران قاجاریه نوشته است: «دوساری که قریه معمورو آبادان ، جیرفت است ، خدوند نام قدیم دوساری می باشد خاک آن آمیخته به زر است بنده حقیر تهران بودم که باران بارید و بعد آب جاری شد ریزه های طلا که از ذره کوچکتر بود در ریگ و خاک آنجانمایان شد از ملا ابوالقاسم جبالبارزی پرسیدم که چیست؟

گفت. طلاست (صفحه ۲۱۳)

رساله دهات کرمان ضمیمه جغرافیای کرمان، تالیف دوران ناصرالدین شاه قاجاریه در مورد دوساری نوشته است: آبش از چشمه است و نخیلات بسیار دارد مشترک است فیمابین دیوان و ارباب.قریب یکصد و شصت و پنج خانوار سکنه دارد (صفحه ۳۹۳)

در کتاب «جغرافیای ایالت کرمان در عهد ناصری» تالیف خواجه محمد امین منشی به تصحیح : مجید نیک پور. چنین نوشته است.

«مزرعه دوساری در پای تل سفیدی واقع است قلعه دارد. مستحکم است. در آنجا هفت دکاکین دارد.

بقالی و صباغی یک حجر آب دارد از پای کوه سفید می آید. از میان نخیلات می گذرد. شرب خالصه دیوان می شود. دوساری خالصه ۱۲ گاوبند نخیلات دارد و اربابی

(ص ۳۰۵)

فیروز میرزا فرمانفرما حاکم کرمان در کتابی بنام «سفرنامه کرمان و بلوچستان» که شرح سفر خود در بهار سال ۱۲۳۳قمری که جنوب کرمان و بلوچستان را دیده است در مورد دشتی قبل از دوساری.( از سمت کهنوج)، نوشته :

« …..همه این صحرا ها و جنگل ها که عینه مثل حالت وضع فرنگستان است تفاوتی که دارند آنجاها تماما آباد و معمور و چمن و تابستان هم سبز و خرم و خوش هواست. اینجاها گرم و خراب و چمن ها خشک می شود و خاک است. مثل آتش تندر می شود .

منزل و صحنه های امروزی در اکثر جاها بسیار بسیار شبیه به جنگل و مکان ملکه انگلیس که «ونزور» باشدبه نظر می آید . هردو جانسوزند امااین کجا وآن کجا ». ( صفحه ۱۲۵)

.در جای دیگر کتاب می نویسد :

«این دو ساری محل و مکان بسیار خوبی است در معنی قصبه جیرفت و ساردو و جبال بارز می باشد .

از هر مقوله کسبه هم دارد و دادوستد می‌شود .

و به قدر دویست ۲۰۰ خانوار جمعیت دارد. نصف خالصه و نصف اربابی می باشد. زراعت خالصه زیاد از حد خوب بود. (صفحه ۱۲۸)

نخیلات بسیار است در اینجا. ناصرخان و علی خان عموی او که ضابطه جبالبارز بوده اند. باغ های متعدد انداخته و عمارات خوبی ساخته اند. و حمام بسیار خوبی وکیل الملک ساخته است. مرکبات بسیار خوبی دارد که آنچه تعریف و توصیف بنویسید کم است.

نارنج های آن به قدر دو بزرگی و درشتی نارنج های تهران است.. لیمو شیرین ، نارنگی….

 

. لیمو ترش .،،ترنج بالنگ پتاوی …..و درختان انار توت و انجیر

(صفحه ۱۲۹ )

 

عبدالحسین میرزا فرمانفرما حاکم کرمان در سفرنامه معروف خود بنام «مسافرت نامه و بلوچستان »

در مورد این شهر نوشته است:

«دوساری نقطه مرکزیه جیرفت و ضابط نشین آنجاست و چون هوای این نقطه گرم است واز هر جهت دائر و آباد، در زمستان ضابط جبالبارز  و جیرفت هر دو در این نقطه سکونت می کنند. و همین که چند صباحی از عید نوروز بگذرد در کوههای ییلاقی جبال بارز نشیمن اختیار می کنند و طرف شرق و شمال آن را کوهی احاطه کرده است و به این جهت مبلغی بر گرمی هوای آن افزوده.»

 

_چشمه های دوساری

 

و در این نقطه یک رشته قنات و چند چشمه از کوه جاری و اسامی آنها به قرار تفصیل است:

– نهر دیوان نسبت به سایر نهرها زیادتر است و دوازده گاوبند زراعت می شود – چشمه ماکلان ملکی اهالی ساردویه – چشمه برخورداری ملکی ایضا . چشمه رندجان ملکی میر ناصرخان – قنات جو بالا ملکی تجار لاری.

و فی الواقع آن را قصبچه می توان گفت و از تمام محال رودبار و جیرفت و جبال بارز آبادتر و به مراتب دایر تر است.

 

عمارات دوساری

و چند خانه در اینجا از آجر ساخته اند و بعلاوه یک حسینیه و یک مسجد و یک آب انبار و یک کاروانسرای محقری حاجیه جانی زوجۂ میر ناصر خان حالیه بنا کردم است و فعلا دایرند. و مشارالیها سه کاروانسرای دیگر هم در سه نقطه مسکون و قریه بکری و سروستان ساخته است که بالفعل برای عابرین و مترددین مفید، خصوصا در نقطه مسکون و ده بکری لازم و خیلی اسباب رفاه است.

و قلعه ای هم در وسط عمارات دوساری از قدیم بوده و گویند شاهرخ خان نامی بانی آن بوده و در دویست و پنجاه سال قبل بنا شده است. حمامی هم مرحوم وکیل الملک اول ساخته است و چون در این نقاط جیرفت و جبال بارز و رودبار منحصر به فرد است خیلی مغتنم و از خیرات عمده است.

بالجمله هوای دوساری به واسطه محاط بودن کوه و انبوهی نخیلات از کهنوج سعیدخان گرمتر و رطوبتش نیز زیاد است و خلق اینجا از ملاک و زارعین و عملجات خالصه و تجار و کسبه متفرقه قریب پانصد نفرند

 

معاریف دوساری

 

و معروفین اینجا امیر غلامرضا خان ضابط جبال بارز پسر مرحوم امیر غلامحسین خان و امیر ناصر خان پسر مرحوم جهانگیر خان و علی خان و اله ویردی خان پسرهای  غلامعلی خان  و کرمشاه خان و عباس خان برادر های صلبی میر ناصر خان و مشهدی محمد قاسم کلانتر جبالبارز و غلام شاه خان و میر زمان خان پسر های مرحوم شهسوار خان و سالار حسین پسر مشهدی محمد قاسم ، ملا محمد علی سررشته دار جبال بارز و خورده ارباب متفرقه اند.

علمای اینجا شیخ یوسف و شیخ جواد و شیخ نعمت الله و شیخ کریم اولاد مرحوم شیخ رحیم بحرینی .

وتجار  هم از اهالی کرمان و  از فارس چهار پنج نفری دراینجا تجارت می‌کنند و اقسام امتعه و اقمشه دراین  نقطه ممکن است و کسبه هم  از قبیل حداد و نجار و خیاط و سکاک و رزاز و  بقال و خباز و نمدمال و کفاش یافت می شود ..

و جزئی مرکبات مثل نارنج وبکرایی و  نارنگی نیز هست و محصول  آن من شتویا وصیفیا معادل سیصد خروار  و نخلیاتش قریب  ۱۱ هزار است

 

_ادامه دارد..‌‌…

نظرات بینندگان:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیست − 12 =