حمید شهریاری کوتک/ بهترین پینام(لقب) برای رودبارزمین، به نظر من «دیارقلعه ها» است. دراین کهن دیار می شود، دهها قلعه را دید که بیشتر آنها در گذر روزگاران تخریب شده و امروزه به ریخت تپه درآمده اند. همه ی آنها را به نام «تُم» از آنها یاد می شود، که بهتر از من، می دانید چند تپه تاریخی به نام تُم دراین گستره داریم. شهرستان کهنوج هم به عنوان یکی از مناطق رودبارزمین که به قول مولف تاریخ کرمان «دارالملک رودبار» بود، تا سال ۱۳۸۳ وقبل از اینکه به ۵شهرستان تبدیل شود، این مرکزیت ادامه داشت.
در شهرستان کهنوج قلعه های تاریخی بسیاری هست که فقط درشهرکهنوج، سه قلعه نیمه سالم وجود دارد. مطمئن هستم که دو قلعه ی سعیدخان و ضرغام را می شناسید.. یکی همان قلعه تاریخی یا قلعه سعیدخان است که چون کوهی استوار بر بلندای کهنوج ایستاده و در چشم همگان پیداست. این قلعه در قدیم به کلات ملک دینار آوازه داشته و در سده های اخیر هم بیشتر به نام قلعه سعیدخان شهرت یافته است. سعیدخان رودباری که دراواخر زندیه و دوران سلطنت فتحعلی شاه قاجار می زیسته است آن را مرمت وبرآن افزوده های داشته است. ودیگر هم قلعه ضرغام است که عمری چندان طولانی ندارد ودر دامنه شمالی کوههایی تپه مانند در شرق ناصرآباد است وتوسط ضرغام السلطنه رودباری در اواخر عمرقاجاریه ساخته شده است که بیشتر به یک کاخ ماننداست تا اینکه آن را قلعه دانست. اما سومین قلعه، به نظرمن نه تنها برای بیشتر مردم جنوب استان ناآشنا است بلکه شمارکمی از شهروندان کهنوجی آن را می شناسند واز آن هم بسیار کم گفته می شود. حتا نام آن در فهرست اداره میراث فرهنگی شهرستان واستان هم وجود نداردیا دست کم دربرنامه های این اداره برای شناساندن، قلعه هایی از این دست رغبت چندانی نمی بینیم. نزد مردم به «قلعه کهنه» معروف است وبه این نام می شناسند. اما دردوران قدیم تر به آن «کلات امیرحسین خان» می گفتند. هنوز آثاری از برج ها و دیوار آن باقی است. این قلعه در دشتی پراز درختان کهنسال کهور ودرحد فاصله ناصر آباد و کلات ضرغام واقع شده است. با زیربنایی حدودیک هکتار است که دورآن خندقی مستطیل شکل کشیده بوده اند که هنوز هم آثارش به ریختی آشکار وجود دارد. این خندق کاربرد رزمی داشته وبه هنگام حمله مهاجمین ودشمنان، با پر ازآب کردنش استفاده می شده است.
این قلعه در دوران کریمخان زند وبه فرمان حاکم وقت رودبارزمین که نامش امیرحسین خان بوده است ساخته شده است. در فاصله حدود یک کیلومتری آن، قدمگاهی با بنایی قدیمی هست که در جواز این زیارتگاه گورستانی بسیار کهن وجود دارد. آرمگاه امیرحسین خان رودباری در آنجا قرار دارد. بر روی این مزار، سنگ نبشته ای هست که با خطی بسیار زیبا متن هایی در تاریخ این دیار دیده می شود. چنانکه نوشته شده این فرمانروای رودبارزمین در سال۱۲۰۶ قمری جان سپرده است. این قلعه از آثار تاریخی معتبر کهنوج به شمار می رود که برخی می گویند بر خرابه های یک قلعه قدیمی تر بنا شده است. این انتظار ازاداره میراث فرهنگی وگردشگری هست که توجهی بهتر وبیشتر به این دست از مانده های تاریخی داشته باشند. به گمان من مسئولین ادارات ما وحتا تحصیلکرده های دانشگاهی ما، کمترین شناختی هم از این قلعه ندارند. این نشان از ضعف اداره میراث فرهنگی و گردشگری است که نتوانسته آن را به ادارت این شهرستان وشهروندان کهنوجی ومردم شهرستانهای همجوار بشناساند..