مدیرگروه باستانشناسی و تاریخ دانشگاه جیرفت گفت: نخستین نشست تخصصی کارگروه دوران متأخر اسلامی با همکاری انجمن علمی باستانشناسی ایران و دانشگاه جیرفت برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه جیرفت، در این نشست که با حضور جمعی از اساتید و دانشجویان گروههای باستانشناسی و تاریخ برگزار شد، دکتر سعید امیرحاجلو اهداف انجمن علمی باستانشناسی ایران را از تشکیل کارگروههای علمی و تخصصی برشمرد و افزود: برنامهریزیهای مطلوبی در راستای برگزاری نشستهای تخصصی دو کارگروه «عصر مفرغ و شهرنشینی» و «دوران متأخر اسلامی» به صورت مستمر و ماهانه تا پایان سال تحصیلی جاری در دانشگاه جیرفت صورت گرفته است.
وی به برگزاری نشست «شناخت منابع تاریخی و باستانشناسی سدههای متأخر اسلامی» در دو بخش «دوره صفوی و افشار» و «دوره زند و قاجار» اشاره و بیان کرد: نشست امروز انجمن علمی باستانشناسی دانشگاه جیرفت برای شناخت منابع دوره صفوی و افشار بود.
دکتر امیرحاجلو تصریح کرد: این نشست در آبانماه با تأکید بر دوره زند و قاجار ادامه خواهد یافت. بنابراین، علاقهمندان میتوانند در این سلسله نشستها شرکت کنند.
مدیرگروه باستانشناسی و تاریخ دانشگاه جیرفت به اهمیت منابع تاریخی و مکتوب در تفاسیر باستانشناسانه اشاره کرد و افزود: با توجه به وقفه زمانی میان گذشته و حال، نقص مدارک مادی، تغییر و تحول مدارک مادی از زمان تولید تاکنون و نقصان در برخی مدارک، بدون مطالعه منابع مکتوب تاریخی نتایج متقنی در مطالعات باستانشناسی دوران اسلامی حاصل نخواهد شد.
وی به چند نمونه از پژوهش باستانشناسی مهمی که بر پایه تلفیق دادههای منابع تاریخی و دادههای مادی به انجام رسیدهاند، اشاره و خاطرنشان کرد: پژوهشهایی درباره بناها و سازمان فضایی شهر اصفهان در دوران صفوی، پژوهشهایی درباره محور اقتصادی اصفهان در دوران صفوی، پژوهشهای کاخ جهاننما در اصفهان، پژوهشهایی درباره اقامتگاههای شاهی صفوی در جاده کویر، پژوهشهایی درباره روند تحولات و جابجاییهای شهر سیرجان از اواخر تیموری تا دوره قاجار و پژوهشهایی درباره سازمان فضایی شهر تبریز تنها تعدادی از پژوهشهای مبتنی بر دادههای مادی و دادههای منابع تاریخی هستند.
دکتر امیرحاجلو در ادامه به معرفی مهمترین منابع پژوهشی باستانشناسی، معماری، شهرسازی، سفال، سکه و هنرهای کاربردی دوران صفوی تا افشار پرداخت.
دکتر مهدی دهقانی عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه جیرفت، در ادامه به بررسی ریشههای تاریخی شکلگیری تاریخنگاری حکومت صفویه پرداخت و پس از آن، منابع تاریخی دوره صفوی را در انواع تاریخ عمومی، سلسلهای، محلی و سفرنامهها طبقهبندی نمود.
وی با رویکردی تحلیلی، تعدادی از مهمترین منابع این دوره از جمله احسن التواریخ، مجمل التواریخ، تاریخ عالمآرای عباسی، صفوه الصفا، روضه الصفویه، نقاوه الآثار فی ذکر الاخیار، سفرنامههای ونیزیان در ایران، سفرنامه دلاواله، سفرنامه شاردن، سفرنامه تاورنیه و سفرنامه فیگوئروا و نمونههای دیگر را نقد و بررسی کرد.
دکتر دهقانی تأثیرات تاریخنگاری دوره صفویه را بر سلسلههای متأخر برشمرد و پس از آن به بررسی منابع تاریخی دوره فترت افغانها و پادشاهی افشاریه از جمله سقوط اصفهان (گزارشهای گیلاننتز)، جهانگشای نادری، عالمآرای نادری، سفرنامه کروسینسکی و نمونههای دیگر پرداخت.
