هر یک از ما در هر سنی که باشیم از رادیو خاطره های به یاد ماندنی زیادی در ذهن داریم:
*اینجا لندن است رادیو بی بی سی* “و اخبار داغ روزهای پیروزی انقلاب اسلامی” اینجا هند است *رادیو دهلی!* که فقط ترانه های درخواستی فارسی پخش می کرد و…رادیو تهران هم در چهارم اردیبهشت سال ۱۳۱۹ با پیام محمدرضا پهلوی در مقام ولیعهد و احمد متین دفتری، نخست وزیر وقت، افتتاح شد. در مورد اولین گوینده این رادیو اختلاف نظر وجود دارد؛ برخی از خانم «طوسی حائری» نوه آیت الله حائری مازندرانی به عنوان اولین گوینده رادیو در ایران نام می برند و برخی نام «قدسی رهبری» را مطرح می کنند که گفته شده در روز افتتاح رادیو، گویندگی مراسم افتتاحیه را برعهده داشته است.
با این حال نام هایی که راه اندازی اولین رادیو را برعهده داشتند، جذابند: سعید نفیسی، ملک الشعرای بهار، محمد حجازی (ملقب به مطیع الدوله)، عبدالرحمن فرامرزی، حسینقلی مستعان، ابوالقاسم پاینده، ابوالقاسم اعتصام زاده و مشفق همدانی نام هایی بودند که در بخش های مختلف رادیو تهران فعالیت می کردند. آن روزها به علت گران بودن قیمت رادیو، تنها قشر خاصی می توانستند صاحب این جعبه جادویی شوند و برای همین تنها اشراف و اعیان رادیو داشتند، به طوری که تا سال ۱۳۲۴ در تهران فقط هفت مغازه بودند که رادیو می فروختند! به اضافه این هر کس که رادیو می خرید باید به شهربانی مراجعه می کرد و یک عکس و جواز از آن ها می گرفت و سپس فروشنده رادیو به منزل خریدار می رفت و دستگاه را نصب می کرد.آن روزها برخی خانه ها برق نداشتند، به خصوص در شهرستان ها از رادیوی باطری دار استفاده می شد. باطری های این رادیوها بزرگ بود و در خارج از جعبه رادیو قرار می گرفت و پس از خالی شدن باید دوباره شارژ می شد. در سال های بعد رادیوهایی وارد شد که با باطری خشک کار می کرد. این رادیوها را با باطری آن وارد می کردند که مشهورترین آن «آندریا» نام داشت. بعدها رادیوی ترانزیستوری آمد که باعث شد قیمت رادیو کاهش یابد و خانواده های بیشتری بتوانند به برنامه های آن گوش کنند.لازم به ذکر است فقط رادیو تهران نبود که برنامه های فارسی پخش می کرد.
*رادیو برلن* شبکه فارسی زبان آلمان بود که برای ایرانیان پخش می شد. رادیوی فارسی *بی بی سی* هم هشتم دی ۱۳۱۹، اوایل جنگ جهانی دوم و برای رقابت با رادیو برلن راه اندازی شد و برنامه های خود را بر افزایش نفوذ سیاست های انگلیس در جنگ متمرکز کرده بود. یکی از دلایل توجه مردم ایران به رادیوهای فارسی بیگانه، خلا دو ساله رادیوی تهران پس از تبعید رضاشاه در سال ۱۳۲۰ بود. با تبعید رضاشاه و آغاز سلطنت پسرش، متفقین که کنترل کشور را برعهده داشتند، دستور تعطیلی رادیو تهران را داده بودند. هر چند در سال ۱۳۲۲ رادیو تهران با تمرکز بر موسیقی راه اندازی شد و این دوره،دوره درخشان موسیقی لقب گرفت، زیرا پیش از آن که رادیو راهش را به خانه های مردم باز کند، گوش کردن به موسیقی تنها از طریق گرامافون ممکن بود. با تاسیس رادیو تهران، ترانه های خوانندگان بر زبان مردم کوچه و بازار روان شد. علاقه به صدای «قمر» به عنوان اولین زنی که صدایش از رادیو پخش شد، مرهون همین اتفاق بود.
ادیب خوانساری هم اولین خواننده مرد در رادیو بود. جدا از این خوانندگان، نوازندگان و موسیقیدانان بزرگی هم کارشان را در رادیو عرضه کردند و توانستند موسیقی ایرانی را چند پرده بالاتر ببرند.استادانی چون ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی، مهدی خالدی، مرتضی نی داوود، علی تجویدی و جوانانی مانند همایون خرم، سلیقه موسیقایی مردم ایران را ارتقا دادند.این تجربه موفق باعث شد تا پایه موفق ترین برنامه موسیقی در تاریخ رادیوی ایران، یعنی برنامه *گلها* شکل بگیرد. در میانه دهه سی، اولین برنامه گلها از رادیو تهران پخش شد و به مدت بیست و دو سال و تا پیروزی انقلاب در قالب صدها برنامه ادامه یافت. برنامه ای که با تکیه بر غنای ادبیات منظوم ایرانی و شعرای بزرگ پارسی، پلی زیبا میان ادبیات و موسیقی ساخت و شعرهای شاعران نامی را بر زبان میلیون ها نفر مردم این کشور انداخت. *رادیوی انقلابی:*وقوع انقلاب اسلامی باعث شد دوره تازه ای در حیات رادیو رقم بخورد.
احمد کسیلا در آن بلبشوی روز ۲۲ بهمن۵۷ و در حالی که بسیاری از کارکنان رادیو و تلویزیون ملی ایران در اعتصاب بودند به ساختمان رادیو در پل سیدخندان رفت و گفت: *این جا تهران است. صدای راستین ملت ایران!* و چند ساعت بعد در غروب همان روز که پیروزی انقلاب قطعی شد، جمشید عدیلی پشت میکروفن رفت و گفت: *این صدای انقلاب ایران است.*و پیروزی قطعی انقلاب و عصر تازه رادیو را اعلام کرد. رادیویی که برای اولین بار ترانه *محمد (ص)» را که بعدها به نام «وحدت» مشهور شد با صدای فرهاد مهراد پخش کرد*طوفان انقلاب و مخالفت با مظاهر موسیقی که به طاغوتی مشهور شده بود، باعث شد حداقل تا دو دهه پخش ترانه های پاپ از رادیو ممنوع شود. با این حال رادیو در دهه شصت و در حالی که کشور درگیر جنگی ویرانگر با عراق بود، به منبع اصلی کسب خبر مردم مبدل شد. ساعات محدود پخش برنامه از تلویزیون باعث شد دو شبکه سراسری رادیو تبدیل به مونس بسیاری از خانواده هایی شود که فرزندان خود را راهی جبهه و جنگ کرده بودند.و در همین کرمان *رادیو جبهه* ضمن مصاحبه با رزمندگان اسلام خبر سلامتی آنها را به خانواده هایشان می رساند.
واما در جیرفت!
فرستنده ای بود در دولت آباد و هروز ظهر به مدت یک ساعت تحت عنوان: *رادیو جیرفت* برنامه پخش می کرد، بیشتر برنامه های این رادیو شامل پخش موسیقی و اخبار هواشناسی بود.نگارنده دقیقا به خاطر دارد هنرمندان بومی ازجمله *عباس میرزایی* که تاتریست بود و حتما قدیمی تر ها اجرای نمایش طنز *چارلی در مطب* وی را در خاطر دارند که در تالار کورش کبیر ( سالن شهید قریشی واقع در خ. طالقانی) جیرفت اجرا می شد. وی تبحر داشت با دست و گلویش بسان یک ساز کوک و خوش صدا آهنگ بنوازد ! میرزایی در این رادیو به کرات اجرای برنامه کرد.شنیدم این مرکز فرستنده رادیویی که هنوز آثارش در دو راهی دولت آباد ( سمت راست ) به جا مانده را به یکی از شهر های شمالی منتقل کردند.
یک روز با دوست و همکلاسی عزیز دوره مدرسه و دانشگاهم جناب وحید کمالی که که در صدا و سیما مناصبی داشته و دارد مراتب را عرضه داشتم و گفتم در دوره ریاست آقای لاریجانی هم دستور استقلال صدا و سیمای جنوب استان کرمان صادر شد، اما معطل ماند ! ای که دستت می رسد کاری بکن! ایشان گفتند در پی راه اندازی رادیویی در جیرفت هستیم و بسیاری از کارهایش شده است. به امید تحقق این آرزوی مردم منطقه
جیرفت- چهارم اردیبهشت ۹۹ – افشارمنش