نگارنده: محمد زبردست، فعال اجتماعی فرهنگی،

در بخش شماره پنجم نشریه دانشجویی نبض دانشجو درباره عناصری در جامعه می توان پرداخت که گستردگی و در هم تنیدگی خاصی را ایجاد می کند که این عناصر پیشرفت و توسعه ای را به دنبال آن می تواند داشته باشد. ;توسعه اجتماعی; در حوزه علوم اجتماعی یکی از این عناصر توسعه اجتماعی است.

در ابتدا یادداشت و تعریفی از توسعه اجتماعی ارائه می دهم و ویژگی هایی که یک توسعه اجتماعی باید در جامعه داشته باشد چالش ها و موفقیت هایی که توسعه اجتماعی باید در جامعه داشته باشند و در آخر بررسی توسعه اجتماعی در ایران.

نظریه پردازان مختلفی تعاریف توسعه اجتماعی را به دو دسته کلی و خاص تقسیم کرده اند در تعریف عام می توان گفت مانند دیگر تعاریف یک ابعاد کلی دارد و نیازمند سنجش در بخش های مختلفی است در خصوص تعریف خاص از توسعه اجتماعی مقبولیت و کابردی گسترده که استس: با تاکید بر دو بعد اقتصادی و آزادی، توسعه اجتماعی را حوزه ای میان رشته ای و میان بخشی دانسته است که در جستجوی بهبود و رفاه مادی و اجتماعی مردم در همه سطح جامعه است.

می توان توسعه اجتماعی را اینگونه تعریف کرد: توسعه ای که در آن افزایش توانایی جوامع انسانی برای مواجهه با پیچیدگی های محیطی ای که به مسئله بقای جوامع ارتباط می یابند.

در مورد شاخص ها ی سیستم پایدار دانشگاه میشیگان نیز در ضمن ارائه گزارش از وضعیت شاخص های توسعه اجتماعی نمونه از این شاخص ها را بیان کرده است:

۱٫ شاخص های جمعی، با شاخص هایی هم چون مقدار جمعیت و رشد آن، مسائلی که جمعیت انسانی را تحت تاثیر قرار می دهد از قبیل، ایدز، مرگ و میر کودکان، مرگ مادران، باروری نوجوان….

۲٫ استاندارد های زندگی، با شاخص هایی از قبیل تعداد افرادی که زیر خط فقر جهانی زندگی می کنند توزیع عادلانه درآمد، و تعداد افراد خانمان،

۳٫ مقدار درآمد متوسط مصرف شده برای غذا، نوشیدن، دخانیات

۴٫ محیط زیست

۵٫ آموزش و اشتغال

۶٫ …

وضعیت توسعه اجتماعی در ایران : در بخش مهم ترین نهاد های تخصصی که در ارتباط با بررسی وضعیت توسعه اجتماعی در ایران می توان به آن رجوع کرد موسسه بین المللی مطالعات اجتماعی است که در هر پنج سال گزارشی به عنوان شاخص توسعه اجتماعی ارائه می دهد. که در نهایت در قالب شش شاخص کلی خلاصه و ارائه می شود:

۱٫ فعالیت مدنی ۲٫ باشگاه ها و انجمن ۳٫ انسجام گروهی ۴٫ اعتماد و امنیت شخصی ۵٫ برابری جنسیتی ۶٫ ادغام اقلیت ها که نمونه های کوچک برای توسعه اجتماعی در ایران می تواند باشد

اگر در کشورمان بتوانیم شاخص های توسعه اجتماعی را در ابعاد مختلف بالا ببریم البته با هماهنگی و نظم یک دستی در سازمان هایی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم با توسعه اجتماعی در ارتباط هستند می شود از این جایگاه نامتوازن خارج شد. در همین عصر حاضر از اپیدمی کرونا گرفته تا وضعیت معیشت زندگی خانوار، سلامت، بهداشت، … اگر بانظم و یک دستی برابر بتوان این لایه های زیرین و ترمیم نشده توسعه اجتماعی را قوی تر و ضخیم تر کرد شاهد جامعه سالم و تندرست خواهیم بود. به امید ایرانی با با شاخص توسعه اجتماعی بالا.

منبع:

۱٫ کتاب توسعه اجتماعی چشم انداز جهانی و وضعیت ایران، تالیف دکتر عبدالحسین کلانتری

۲٫ فصل نامه مطالعات اجتماعی و فرهنگی، شماره ۱، تابستان ۹۳، صفحات ۱۸۱_ ۱۵۹