با نگاهی گذرا به تقویم ایران باستان، با انبوهی از مناسبت‌های مختلف که همگی با جشن و سرور همراه بوده‌اند مواجه خواهیم شد، در کشور آریایی، ما غیر از نوروز، یلدا و سده، هر ماه حداقل یک جشن از قبیل فروردگان، اردیبهشتگان، خردادگان، تیرگان تا سپندارمذگان با آیین، آداب و سنن خاص برگزار می‌گردیده و ایرانیان گرد و غبار خستگی و روزمرگی را از تن و جان می‌‌زدودند و روز و ماه نو را با طراوت و شادابی آغار می‌کردند، در این فرهنگ، یأس، گریه، شیون، مویه و ناامیدی جایگاهی نداشته و نتیجه این امر تأثیری شگرف و مثبت بر همه ابعاد زندگی انسان باستان داشته است. اما امروزه علی‌رغم توسعه علم، دانش، رفاه، بهداشت و همه شاخص‌های زندگی مدرن، جای شادی در اکثر جوامع، خالی و انسان امروزی موجودی عصبی و افسرده است که هیچ شباهتی به اجداد پرانرژی خود ندارد، بی‌گمان ایرانیان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و حال خراب جامعه و افرادی که در آن زندگی می‌کنند را با تمام وجود می‌توان درک کرد که افزایش آمار قتل، نزاع، فحاشی و پرخاشگری، اعتیاد، طلاق، خودکشی و سایر ناهنجاری‌ها، نشان از آن دارد. شایان ذکر است نتیجه تمامی تحقیقات، پژوهش‌ها و شاخص‌های آماری، نشان‌دهنده حال خراب جامعه هست که اسف‌بارترین آن، پژوهش‌های متعدد مراکز خصوصی و دولتی در سال اخیر پیرامون نرخ افسردگی و رشد صعودی آن نسبت به سالیان و دهه‌های قبل است که این امر بیانگر و مؤید آن است که ما از مرحله هشدار عبور کرده‌ایم و به عمق بحران رسیده‌ایم و هر لحظه احتمال وقوع انحطاط و انفجار اخلاقی و روانی جامعه دور از انتظار نیست، لذا برای کنترل این وضعیت اسف‌بار باید با بازنگری در اوراق تقویم، از تعداد و حجم مناسبت‌های متعدد، مکرر و خودساخته اندوه‌زا، کاست و ضمن برنامه‌ریزی مدون و جدی برای بهبود معیشت مردم و رنگین کردن سفره آنها، شادی، شور و نشاط را به جامعه تزریق نمود که این امر مستلزم تغییرات اساسی در محتوای برنامه‌های تلویزیونی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و گسترش آزادی‌های فردی و اجتماعی از قبیل برگزاری کنسرت‌های رایگان، جُنگ‌ و کارناوال‌های شادی، مسابقات و جشنواره‌های محلی، عدم دخالت در امورات شخصی افراد و… است که اگر این اقدامات به صورت اورژانسی و در کوتاه‌مدت انجام نشود، هر روز شاهد بدتر شدن حال این جامعه عصبی و بیمار خواهیم بود که درمان آن هر روز سخت‌تر و ناممکن‌تر از قبل خواهد شد.

منتشر شده در شماره ۱۷۸ نشریه روشنفکری – ۲۲ دی‌ماه ۱۴۰۳