اشاره: پیشگیری بهتر است از درمان ، این جمله کلیدی در زندگی روزمره همه ی ما کاربردی اساسی دارد و از حوزه پزشکی و روانی و فرهنگی قابل تامل است و اگر به بحث پیشگیری خصوصا در مباحث و چالش های فرهنگی و اجتماعی اقدام جدی صورت نگیرد قطعا مشکلاتمان روز به روز افزایش می یابد.

نابسامانی های اقتصادی و اجتماعی نظیر فقر ، تورم ، گرانی ، بیکاری ، فقدان امنیت مالی  و حقوقی و دیگر عواملی که باعث محرومیت» می شوند ، زمینه مساعدی را برای انواع مختلف آسیب های اجتماعی چون: خود کشی ، سرقت ، اعتیاد به مواد مخدر ، زور گیری ، طلاق ، گدایی و … فراهم می آورند . از این رو مفهوم آسیب شناسی گستره وسیعی پیدا می کند و از ابعاد ارزشی و کاربردی فراوانی برخوردار می باشد و نیاز است در برخورد با اسیب های اجتماعی بجای اقدامات حاکمیتی نظیر برخوردهای قهری و پلیسی و صدور بخشنامه و دستورالعمل از نقش مردم و راهکارهای اجتماعی انها استفاده کرده و در واقع مبارزه با این ناهنجاریها را بسته به نوع ان و شرابط زمانی و مکانی به انها سپرده و از موازی کاری و اقدامات بیهوده پرهیز شود. در همین رابطه با رئیس دادگستری شهرستان جیرفت اصغر ستایی مختاری گفتگویی انجام داده ایم که از نظر می گذرد.

اصغر ستایی مختاری رئیس دادگستری جیرفت در خصوص اقدامات پیشگیرانه از وقوع جرم گفت: برای اینکه وارد این بحث شویم به یک موضوعی اشاره می کنیم و بعد به جواب می پردازیم. یک باورهایی در ادمها وجود دارد مثل نگهداری اسلحه که ایجاد قدرت می کند پس باید این وسیله را داشته باشم ضمن اینکه اسلحه داشتن یک سری خطرات دارد . همان طور که می دانید باور یک امر درونی است و چون ذهنیت و تفکرات هیچ شخصی در قانون جرم محسوب نمی شود و هیچ ضرری به شخص یا جامعه وارد نمی کند و باعث برهم زدن نظم عمومی نمی شود جرم نیست . یعنی هیچ فعل و یا ترک فعلی اتفاق نیفتاده است . پس ذهنیات و یا تخیلات هیچ انسانی جرم نیست.

اساسا وجود باورها از اجتماع شکل می گیرد.لذا از زمانی که باور عملیاتی می شود مثل اینکه فرد اسلحه می خرد و نگهداری و یا حمل ان را انجام می دهد نهایتا از آن استفاده می کند جرم شکل می گیرد و اینجاست که قانون باید برخورد کند.

رئیس دادگستری جیرفت گفت: در خصوص پیشگیری ، سه نوع پیشگیری وجود دارد که مد نظر هست، پیشگیری فرهنگی اجتماعی، پیشگیری قضایی و پیشگیری امنیتی انتظامی. از ابتدایی که یک جرم شکل می گیرد و عملیاتی می شود و باعث بروز جرم و ضرر و زیان برای شخص و یا جامعه می شود و بحث پیشگیری مطرح می شود ، حوزه قضایی در انتهای کار قرار می گیرد و در واقع پیشگیری باید از مبادی فرهنگی شکل گیرد که باید از شکل گیری باورهای غلط و عملیاتی شدن آنها جلوگیری کند.

*تشکیل شورای پیشگیری از وقوع جرم

مختاری گفت: در خصوص جایگاه دستگاه قضایی برای پیشگیری ، شورای پیشگیری از وقوع جرم تشکیل شده است که مصوبات آن برای همه ی دستگاهها الزام آور می باشد. ضمن اینکه دادگستری و دستگاه قضایی به عنوان یک حمایتگر و ناظر در بحث پیشگیری مداخله می کند و از طرفی وقتی که مجرمی مجازات می شود و به جامعه اعلام می کنیم این خودش انذار دهنده است و به نوعی از وقوع جرم پیشگیری می کند با همه این مسائل دستگاه قضایی در سند تحول قضایی به دنبال این هست که در کنار مبادی فرهنگی قرار گیرد برای جلوگیری از وقوع جرم.

*برگزاری جشنواره رسانه و عدالت یک کار فرهنگی است

وی گفت: جشنواره رسانه و عدالت یک کار فرهنگی عمیق است همچنین طرحی دستگاه قضایی در حال اجرا دارد در مساجد تحت عنوان هر مسجد یک حقوقدادن تا با آگاه کردن مردم از مسائل حقوقی بخشی از ورودی های پرونده به دستگاه قضایی کم شده و از وقوع جرم جلوگیری شود.

*مشکلات بودجه ای وجود دارد

رئیس دادگستری جیرفت گفت: مشکل بودجه ای هم که در سئوال به آن اشاره شد به وضوح مشاهد می شود و علاوه بر دستگاههای فرهنگی نظیر آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی ، نیروی انتظامی نیز با مشکل کمبود نیروی انسانی و امکانات و بودجه روبرو است و برخی از مشکلات قطعا به این موضوع برمی گردد.

*حضور اتباع باید مدیریت شود

ستایی مختاری گفت: در خصوص حضور پررنگ افاغنه در منطقه در بخش کشاورزی نیاز ضروری به نیروی انسانی کار هست که نیروهای بومی جوابگوی منطقه نیست و نیاز به مدیریت دارد و باید همه ی اتباع بیگانه و افاغنه کنترل و شناسایی و ساماندهی شوند.

*مدافع حقوق شهروندان هستیم

وی گفت: هیچگونه حمایتی از برخورد نامناسب با متهمین نه اینکه نداریم بلکه اگر مواردی مشاهده شود یا اینکه شکایتی در این خصوص انجام پذیرد مجموعه قضایی رسیدگی و برخورد می کند و ما مدافع حقوق شهروندی هستیم.ضمن اینکه آنچه را ما از بیرون می بینیم با انچه واقعیت دارد قطعا متفاوت است و مسائل اجتماعی مسائل چندوجهی هستند .

*ستاد حمایت از تولید در دستگاه قضایی تشکیل شده است

اصغر ستایی مختاری گفت: ستادی در دستگاه قضایی تشکیل شده بعنوان ستاد حمایت از تولید این بصورت مستقیم شرح وظایف دادگستری نیست اما بصورت غیرمستقیم باعث رشد تولید و ایجاد اشتغال و نهایتا کاهش جرم و آسیب های اجتماعی اتفاق می افتد.ضمن اینکه هیچ وظیفه ای برای ایجاد اشتغال نداریم اما حامی اشتغال و تولید هستیم و هر جا لازم بوده دادگستری ورود کرده و حمایت بجا و لازم را انجام داده است.

رئیس دادگستری جیرفت گفت: یکی از مهمترین بخش های مهم سند تحول دستگاه قضایی بحث اطاله دادرسی هست و یکی از مهمترین برنامه ها استفاده از ظرفیت برون سازمانی هست که در حال انجام است و کمک زیادی به سرعت بخشیدن به رسیدگی پرونده ها می کند. البته بحث ابلاغ الکترونیکی و تشکیل پرونده در راستای تکریم ارباب رجوع و سرعت بخشیدن به کار است اما طبق استانداردها هر قاضی نباید بیشتر از ۵ پرونده در روز رسیدگی کند ولی با حجم ورودی بالای پرونده ها همکاران ما تا ۲۰ پرونده در روز رسیدگی می کنند.

مسئول قضایی شهرستان جیرفت گفت: بحث قضا زدایی در سند تحول در حال انجام است و برون سپاری پرونده ها اگر انجام شود ان شاالله روند رسیدگی ها به روز می شود.

وی گفت: واقعیت ها را آنگونه که هستند انتقال دهیم چون رسانه امانت دار است و ادارات ساختار تخصصی دارند ،مطالبه گری به حق بسیار خوب است اما مطالبه گری بدون اطلاع ضربه می زند.

**در هر حال اقدامات پیشگیرانه و آموزشی و ایجاد اشتغال پایدار توسط متولیان امر و حمایت دستگاه قضایی از چرخه تولید و اشتغال نه تنها از حجم ورودی پرونده های دستگاه قضایی کم می کند بلکه از بروز آسیب های اجتماعی نظیر اعتیاد ، طلاق ، خودکشی و بزه کاری جلوگیری می کند و باعث رشد و پویایی جامعه می شود.

شیرین اقلیما