“ما اتاهیم” غلط است
به گزارش سایت کنارصندل، چند سال پیش یکی از نامزدهای انتخاباتی حوزه جیرفت و عنبر آباد برای تبلیغاتش از جمله ی “ما اتاهیم” استفاده کرده بود تا گرمسیری بودنش را ثابت کند و بتواند با رأی مردم گرمسیر پیروز انتخابات شود.
اما باید بگوییم که فعل ما اتاهیم اشتباه است و ما در گویش بلوچکاره ای مردمان جنوب کرمان این فعل را نداریم چرا که فعل اول شخص جمع در این گویش همچون زبان فارسی با (میم) ختم نمیشود بلکه با (نون) هست و ما اتاهیم ،ما اَریم، ما اَنندیم، ما اَزنیم، ما اَدونیم… غلط و ما اتاهین و ما ارین و… درست است.
در تمامی گرمسیر جنوب کرمان از جیرفت و ھمه روبار زمین تا مکران فعل اول شخص جمع به این شکل هست: ( ما اَرَین/ما روین یا رو این/ ما اَنِندیں یا ما نِندین-نِند این).
اما متاسفانه همانطور که گویشها و زبانهای بومی روز به روز واژگان و قواعدشان را از دست میدهند گویش مردمان روبار زمین هم از این هجومها سالم نمانده و همه ی ما، با سواد و بی سواد، کوچک و بزرگ، زن و مرد خواسته و ناخواسته از قدیم تا به امروز در نابودی زبان و گویشمان دست داشته ایم هر کدام به دلیلی، اما مهمترین دلیلش این است که طبق سالیان درازی و به دلایلی این تفکر در میان ما ایرانیان به وجود آمد که هر کس در میان صحبتهایش از واژگان غربی استفاده کند با سواد تر و با کلاس تر است و این خود یکی از دلایل ورود واژگان غربی به زبان فارسی است و اما در شهرستانها و میان اقوام ایرانی نیز این تفکر رشد کرد که صحبت کردن به لهجه تهرانی مساوی است با جایگاه اجتماعی و نماد پیشرفت و کلاس بیشتر و صحبت کردن به گویشها و زبان اقوام هم مساوی شد با عقب ماندگی و بی فرهنگی و این خود مهمترین دلیل نابودی گویشها و زبانهای ایرانی است چون این دیدگاه روز به روز بیشتر در میان توده مردم جا باز کرد و اعتماد به نفس آنها را در صحبت کردن به گویش و زبان مادریشان ضعیف کرد.
اما امروز که همه زبانها و گویشهای مردم سراسر دنیا جزء میراث بشری محسوب میشوند و در دانشگاهھای غربی سعی بر پژوهش و تدریس آنها دارند ما اقوام ایرانی نیز باید در گوشه گوشه ی کشورمان علاوه بر تکلم به زبان رسمی کشورمان باید از زبان مادریمان هم شناخت درست و علمی پیدا کنیم و به خوبی به فرزندانمان انتقال بدهیم تا شاید بتوانیم در حفظ آن قدمی برداشته که فردا روز آیندگانمان مجبور نباشند برای آشنایی با زبان ابا و اجدادشان به موزه ها و دانشگاه های غرب مراجعه کنند.
نوشته: حجت دهقان لیسانس سینما (چاپ درنشریه شماره ۱۵آفاق جنوب ۱۳آبان ماه)
اتاهم – اتاهی – اتاهه
اتاهیم – اتاهین – اتاهن
ببخشین اگه اول شخص جمع خی (ین) تمون ابو، په تکلیف دوم شخص جمع چین. به نظرم درسته چون – ما اتاهیم و شما اتاهین
نظر آقای دهقان کاملا درست است. همانطور که ما اگویین ، ما یوردین درسته، نه اگوییم و یوردیم.
گویش بلوچکاره ای مردمان جنوب کرمان!!!!!!!!!!!!!!!!!! . به آقای دهقان عرض کنم ما اصلا همچین اصطلاحی نداریم.
سلام جناب دهقان شما اگه دلت برای جنوب میسوزه در مورد فرهنگ جنوب اظار نظر کن